دکتر سیدعباس صالحی روز سه شنبه در آئین افتتاح نخستین نمایشگاه بین المللی مجازی کتاب تهران در خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به اهمیت این رویداد فرهنگی در کشور در شرایط کرونایی، گفت: نکته مهم این نمایشگاه نخست شرایط کرونایی است که در ایران و جهان، تاثیرات زیادی داشته و اقتصاد و فرهنگ را نیز دگرگون کرده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: یکی از حوزه‌های متاثر از کرونا در بخش فرهنگ، صنعت نشر ایران و جهان است.
وی خاطرنشان کرد: در یک نظرسنجی‌ که آذرماه امسال توسط پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده بیش از ۶۰ درصد ناشران معتقدند ، صنعت نشر از کرونا، حداقل ۴۰ درصد به بالا خسارت دیده است و تعطیلی نمایشگاه‌ کتاب تهران و نمایشگاه‌های استانی هم در این میان جا دارند.
صالحی همچنین با بیان این که جامعه نشر ما تکاپو و فعالیت خود را داشته، اضافه کرد: در همان نظرسنجی، ۶۸ درصد ناشران، کتاب‌های چاپ اول داشتند.
به گفته وی، این ‌آمار نشان از علاقه، شیفتگی و توجه جامعه نشر کشور به‌تولید داشته که با وجود کرونا، متوقف نشده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در عین حال یادآور شد: در نظرسنجی‌های دیگر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات،‌ مشخص شده میزان مطالعه کتاب در اوقات فراغت کرونا، افزایش داشته است. بنابراین علی‌رغم صدماتی که همه گیری کرونا داشته و هنوز هم دارد، کتاب در سبد اوقات فراغت ما، سهم بیشتری را پیدا کرده است. در کنار همه این‌مسائل، برخی اتفاقات به کمک آمده و نشان دادند فضای نشر، مهم است. نمونه‌اش هم طرح‌های حمایتی فصلی خانه کتاب و ادبیات، است که با استقبال روبرو شدند.
نمایشگاه کتاب مجازی و پیمودن مرزهای جغرافیایی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، با بیان این که فضای مجازی پیش‌تر به کمک فضای نشر آمده بود، ادامه داد: به‌نظر می‌رسد اکنون این کمک رسانی سرعت و شتاب بیشتری پیدا کرده که نکته نخست آن در حوزه تبلیغات و اطلاع‌رسانی کتاب است.
صالحی ادامه داد: در نظرسنجی آذرماه سال جاری، از جامعه آماری ناشران پرسش شد انتشار کتاب‌هایشان را چگونه به مخاطبانشان اطلاع می‌دهند، که پاسخ‌ دادند ۶۹ و سه‌دهم درصد از فضای مجازی و بعد راه‌های دیگر استفاده می‌کنند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با اشاره به اهمیت اطلاع رسانی در دنیای امروز، گفت: فضای اطلاع‌رسانی دیگر تنها در قالب متن مکتوب نیست. پادکست، نقالی کتاب، فایل‌های صوتی و تصویری و قالب‌های دیگر همه از عناصری هستند که نشان می‌دهند ما در حال حرکت به سمت تبلیغ جدی و بیشتر کتاب در فضای مجازی هستیم از این رو برپایی نمایشگاه کتاب در فضای مجازی نیز اهمیت زیادی دارد.
فروش کتاب در فضای مجازی
صالحی اظهار داشت: مساله دیگر فروش کتاب در فضای مجازی است. در همان‌نظرسنجی موردنظر، سفارش اینترنتی کتاب از ناشران حدود ۵۰ درصد و از کتابفروشان ۴۸ درصد بوده است. بحث بعدی دیگر در فضای مجازی، کتاب‌ الکترونیک است، کتاب‌های الکترونیک، مزاحم کتاب‌های مکتوب و کاغذی نیستند بلکه مکمل‌اند، که این حقیقت باید دیده شود.
وزیر فرهنگ همچنین نمایشگاه مجازی کتاب را یک تجربه جدید دانست و گفت: این رویداد فرهنگی به اعتبار همین‌ جدید بودن ارزشمند است و این‌ نمایشگاه یکی از تجربیات ارزشمند در حوزه فضای مجازی و صنعت نشر خواهد بود.
به گفته وی، نمایشگاه فیزیکی کتاب هم بی عیب و نقص نبود. ممکن است نمایشگاه مجازی کتاب تهران، در مقام اجرا با نقص‌هایی هم همراه باشد اما از آن‌جایی که فضای مجازی، فضایی متنوع و با قابلیت‌های گوناگون است، حتما یک فرصت به شمار می‌آید.
صالحی اضافه کرد: برای مثال با وجود دغدغه‌هایی که در دیپلماسی فرهنگی داریم، کتاب‌های داخل کشور می تواند را راحت‌تر به دست ایرانیان خارج از کشور و دیگر مردم جهان برسد. نمایشگاه کتاب مجازی می‌تواند ما را به عدالت فرهنگی نزدیک‌تر کند و مرزهای جغرافیایی را درنوردد. این‌ نکته‌ها می‌توانند چشم‌انداز نمایشگاه مجازی کتاب باشند که ایران، شروع‌کننده آن است، این‌کار، یک ‌فرصت برای تعقل، ارتباط و گفتگو است.
کاهش تخلفات در نمایشگاه مجازی
عضو کابینه دولت دوازدهم در بخش دیگری از سخنان خود، اقتصاد نمایشگاه مجازی کتاب را مهم دانست و گفت: این روش برگزاری هم کاهش هزینه‌ها و هم کاهش تخلفات را در بر خواهد داشت.
صالحی ادامه داد: وقتی یک‌ ناشر شهرستانی می‌خواست برای نمایشگاه فیزیکی به تهران بیاید، باید سختی‌ها و مسائل زیادی را پشت سر می‌گذاشت اما حالا این‌گونه نیست. همچنین ما در نمایشگاه مجازی، شاهد فضای سالم‌تری خواهیم بود؛ مثلا دیگر شاهد تخلفات مثل فروش کتاب ناشران دیگر در غرفه یک ناشر دیگر نخواهیم بود.
وزیر فرهنگ تصریح کرد: در فضای مجازی به ‌دلیل کنترل یا بازدارندگی‌ که در مسائل فنی وجود دارد، نمی‌توان چنین‌تخلفاتی را انجام داد. در مجموع، برگزاری مجازی نمایشگاه باعث‌ کم‌تر شدن تخلفات فرهنگی و اقتصادی رایجی می‌شود که در برگزاری فیزیکی شاهد بودیم.
بال جدید فرهنگ مکتوب با نمایشگاه مجازی کتاب
صالحی با تاکید بر این که بیان این ویژگی‌ها به این معنی نیست که نمایشگاه فیزیکی کتاب برگزار نشود، اظهار داشت: نکته این‌ است که فرهنگ مکتوب با نمایشگاه مجازی کتاب، یک بال جدید پیدا کرده و نمایشگاه، نمی‌خواهد تنها قالب مجازی را برای خود انتخاب کند. جهان امروز، جهان داده و اطلاعات است. هر اندازه که اطلاعات بیشتر و قدرت پردازش بیشتری داشته باشیم، جریان فرهنگی هم از نظر اقتصادی و هم از نظر داده، تقویت می‌شود. در فضای نمایشگاه مجازی کتاب، این‌فرصت پیش می‌آید که در کنار گردآوری بیشتر اطلاعات، بهره‌برداری‌های بهتری انجام شود.
نمایشگاه مجازی کتاب کمکی برای قالب های سنتی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: نمایشگاه مجازی یک قالب است که می‌تواند به کمک قالب‌های سنتی ما بیاید. از اهالی رسانه می‌خواهم کاری کنند این‌ نمایشگاه دیده شود، چون نمایشگاه فیزیکی کتاب در اردیبهشت‌ ماه، تبدیل به یک‌سنت شده بود و همه ساعت‌هایشان را برای آن کوک کرده بودند اما امیدوارم اطلاع‌رسانی درباره نمایشگاه مجازی کتاب تهران با کمک رسانه‌ها به‌عنوان یک ‌وظیفه ملی، انجام شود.
رونمایی از سایت نمایشگاه مجازی کتاب
رونمایی از سایت نمایشگاه کتاب با حضور وزیر فرهنگ سیدعباس صالحی، از برگزاری مراسم افتتاحیه نمایشگاه مجازی کتاب تهران به همراه جمعی از مدیران، از فرایند اطلاع‌رسانی و پاسخگویی به مخاطبان این رویداد قرار گرفت و با شیوه فعالیت اپراتورهای فعال در این بخش، از نزدیک آشنا شد.
در ادامه این بازدید، سایت نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران رونمایی شد و جزئیات ثبت‌نام‌ها، تخصیص یارانه به دانشجویان، طلاب، اعضای هیات‌های علمی، فرایندهای جستجو عناوین و خرید کتاب در این سامانه، توسط ایوب دهقانکار، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران تشریح شد.
در ادامه این آئین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای افتتاح سایت در سامانه نمایشگاه نام‌نویسی کرد.
نمایشگاه مجازی کتاب تهران از فردا چهارشنبه یکم بهمن ماه به آدرس https://tehranbookfair.ir/ آماده ارایه خدمات به مخاطبان خواهد بود.
‌ به گزارش ایرنا، پس از لغو نمایشگاه کتاب تهران در فروردین، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دنبال راهی برای حمایت از ناشران و بازار کتاب کشور بود و با استفاده از تجربیات حضور در نمایشگاه‌های مجازی برگزار شده توسط دیگر کشورها نظیر نمایشگاه بزرگ کتاب فرانفکورت که مجازی برگزار شد، تصمیم بر برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی گرفت و محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران به ریاست ایوب دهقانکار را مسئول برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب معرفی کرد.
در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران،هزار و ۷۳۲ ناشر داخلی ثبت‌نام کردند و بالغ بر ۱۰۰ هزار عنوان کتاب آماده عرضه در سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران قرار دارد. ۱۸۰ ناشر خارجی با ۲۰ هزار عنوان کتاب، ۱۴۲ نهاد فرهنگی و آژانس ادبی در بخش رایت‌سنتر نیز در این نمایشگاه حضور دارند و ۱۴۵ نشست رونمایی کتاب، ۲۰ نشست بین‌المللی و ۲۵ نشست داخلی با حضور ۱۸۰ سخنران داخلی و خارجی برگزار خواهد شد.
بیش از ۸۰ هزار دانشجو و طلبه و ۳۰ هزار هیئت علمی و اهالی قلم از تسهیلات نمایشگاه کتاب برخوردار خواهند شد و هزینه ارسال کتاب‌ها نیز از سوی شرکت پست جمهوری اسلامی برای همه مخاطبان رایگان اعلام شده است.
نمایشگاه مجازی کتاب تهران، یکم تا ششم بهمن ماه برگزار خواهد شد.