۱۶ آذر در ایران روز دانشجو نامگذاری شده است؛ در واقع این روز، به یاد سه دانشجویی است که در اعتراض به دیدار رسمی نیکسون معاون رییس جمهور آمریکا با رژیم پهلوی آنه م چندی پس از کودتای ننگین آمریکایی ۲۸ مرداد، توسط رژیم ستمشاهی به شهادت رسیدند.
حادثه ۱۶ آذر ۱۳۳۲ به‌عنوان یک روز «مقاومت تاریخی» در تاریخ دانشگاه تهران ثبت شد. از آن پس همه ساله، دانشجویان دانشگاه تهران و دیگر دانشگاه‌های ایران مراسمی به یاد شهیدان آن روز بر پا کردند. تا آنکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی روز ۱۶ آذر به‌عنوان «روز دانشجو» در تاریخ ایران گنجانده شد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اساتید و دانشجویان در دانشگاه علم و صنعت در روز ۲۴ آذرماه سال ۸۷ تاریخچه‌ای از این واقعه بیان کردند.
ایشان فرمودند: «جالب است توجه کنید که ۱۶ آذر در سال ۳۲ که در آن سه نفر دانشجو به خاک و خون غلتیدند، تقریباً چهار ماه بعد از ۲۸ مرداد اتفاق افتاده؛ یعنی بعد از کودتای ۲۸ مرداد و آن اختناق عجیب - سرکوب عجیب همه ی نیروها و سکوت همه - ناگهان به وسیله ی دانشجویان در دانشگاه تهران یک انفجار در فضا و در محیط به وجود می آید. چرا؟ چون نیکسون که آن وقت معاون رییس جمهوری آمریکا بود، آمد ایران. به عنوان اعتراض به آمریکا، به عنوان اعتراض به نیکسون که عامل کودتای ۲۸ مرداد بودند، این دانشجوها در محیط دانشگاه اعتصاب و تظاهرات میکنند، که البته با سرکوب مواجه میشوند و سه نفرشان هم کشته میشوند. حالا ۱۶ آذر در همه ی سالها، با این مختصات باید شناخته شود. ۱۶ آذر مال دانشجوی ضد نیکسون است، دانشجوی ضد آمریکاست، دانشجوی ضد سلطه است.
 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین ۲۸ اردیبهشت ۹۹ در نشستی تصویری با جمعی از جوانان دانشجو و تشکل های دانشگاهی با اشاره به واقعیت‌های امیدآفرین کشور در مقابله با جبهه ظلم و کفر و استکبار، جوانان و دانشجویان را به برافراشته نگه داشتن پرچم حقیقی آرمان خواهی و مطالبه‌گری فراخواندند.
ایشان به بیان ۱۰ توصیه مهم درباره مسایلی نظیر تفکیک مطالبه‌گری با پرخاش و بدگویی، ضرورت گفتمان‌سازی، تلاش برای گسترش جبهه انقلاب از طریق یارگیری، اصالت ندادن به اختلاف سلیقه‌ها، مرزبندی با تردید افکنان در مبانی انقلاب، تأکید بر پیشرفت علمی، هوشیاری در مقابل سرمایه گذاری دشمن بر روی جوانان و همچنین تبیین مفهوم صحیح دولتِ جوان و انقلابی پرداختند.
روز ۱۶ آذر فرصتی بوده تا دانشجویان ماهیت خود را که مطالبه گری، آرمان خواهی، گفتمان سازی و مقابله با ظلم و استکبار است، فراموش نکنند.
حجت الاسلام و المسلمین مصطفی رستمی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا در مورد فعالیت های دانشجویان در دانشگاه ها اظهار داشت: فضای دانشگاه ها برای  فعالیت دانشجویان باز است و رهبر معظم انقلاب نیز بر موضوع مطالبه گری دانشجویان تاکید دارند.
وی ادامه داد: جریان تشکل های دانشجویی زیر ساخت مناسبی برای فعالیت های سیاسی دانشجویان از جمله مطالبه گری نسبت به مسایل و موضوعات کشور است و در حال حاضر نیز در تمام دانشگاه های کشور از تمام طیف های سیاسی مختلف نماینده تشکل ها در فضای دانشگاهی حضور دارند.
رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها تصریح کرد: در هر فعالیتی به خصوص در فعالیت فضای دانشگاهی با بی تجربگی، ناآشنایی با قوانین و مقررات و مداخله بیرونی برخی  روبرو هستیم که این اختلال در ذهن دانشجو ایجاد می کند.  
رستمی ادامه داد: همچنین فارغ از این موضوعات بستر مطلوبی برای فعالیت دانشجویان ایجاد شده و فعالیت آنها بر اساس قانون آسان است.
وی همچنین گفت: اگر مداخلات و منفعت جویی های بیرونی وجود نداشته باشد، فرآیندی که در فضای دانشگاهی وجود دارد بستر مناسبی برای فعالیت دانشجویان است.
رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها  همچنین تاکید کرد: البته شرایط کرونا به فعالیت های فوق آموزشی تا حدودی آسیب زده است و در حال حاضر فعالیت دانشجویان در قالب فضای مجازی در حوزه نشریات و وبینارها جریان دارد اما تا زمانی که ما به طور کامل در فضای فعالیت های مجازی قرار بگیریم و عادت کنیم زمان نیاز داریم.
رستمی تصریح کرد: به طور کلی به دلیل تغییر سیستم فعالیت از حضوری به مجازی تا مدتی افت و کاهش فعالیت ها را شاهد هستیم زیرا فضای مجازی جذابیت فضای فیزیکی و حضوری را ندارد اما پس از آن فعالیت ها رونق می گیرد.