حجت‌الاسلام والمسلمين مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها طی یادداشتی به مناسب فرا رسیدن ماه مهر، ماهی که هر ساله دانشگاه‌ها به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز می کنند؛ مطالبات خود را از دانشجو و دانشگاه ایرانی و انقلابی مطرح کرد و نوشت: بار دیگر در آستانه مهر ماه و آغاز جدی‌تر و رسمی دانشگاه‌های کشور هستیم. شروع یک سال جدید نویدبخش رویش‌های نو در دانشگاه به عنوان موتور پیشران حرکت کشور می تواند باشد. لحظه تحویل سال دانشگاه‌ها را به عموم دانشگاهیان تبریک می‌گویم و جهت هم‌افزایی، هم‌فکری و باز شدن باب گفت‌وگو نکاتی را مطرح می کنم.
امسال جامعه دانشگاهی کشور به سبب شیوع ویروس کرونا در شرایطی ویژه‌تر به استقبال بهار علم و دانایی می رود.
شرایط خاص و تشدید شده ویروس در فصول پاییز و زمستان احتمالا کمتر مجال حضور فیزیکی در دانشگاه را فراهم می‌کند اما رسالت‌های بنیادی دانشگاه ایرانی و انقلابی پابرجاست و انشالله همه جامعه دانشگاهی برای رسیدن به این اهداف، جدی‌تر از گذشته عمل خواهند کرد.
دانشگاه، پژوهش و تولید ملی:
بدون تردید واقعی‌ترین راه عبور از شرایط سخت تحریمی فعلی قوی‌تر شدن کشور به خصوص در بخش اقتصاد است. دانشگاه ما باید بتواند بیش از قبل و با تمام توان، راه‌های قطعی و فوریت‌دار تقویت بنیاد‌های اقتصادی کشور از مسیر توسعه علم‌محور را شناسایی و پیاده‌سازی کند، ارتباط صنعت و دانشگاه، بومی‌سازی علوم انسانی، طراحی نظام مسائل ملی توسط دانشگاه باید از حالت یک شعار ویترینی خارج شود و گام های عینی و عملی برای تحقق آنها برداشته شود. این تغییر بزرگ فقط از مسیر تقویت و هوشمندسازی پژوهش در دانشگاه های کشورمی گذرد.
دانشگاه و نظریه‌پردازی در حوزه عدالت و آزادی:
برای رسیدن به اهداف پایه‌ای انقلاب در آغازین سال‌های دهه‌ی پنجم، شاهد نوعی تکثر نظری در موضوعات مختلف هستیم. این تکثر نظری اگر به سمت و سوی ساختن تئوری‌های قدرتمندی که توان عبور از دوگانه‌های واهی سکولاریستی راست و چپ هدایت شود اتفاق مثبتی است. امروز ساختن تئوری به خصوص در دو موضوع حیاتی عدالت و آزادی، کارویژه دانشگاه به خصوص دانشکده‌های علوم انسانی ماست که متاسفانه برخی از آنها نسبت جدی با مسائل واقعی جامعه ندارند.
دانشگاه و رشد دانش‌بنیان‌ها:
در موضوع واقعی کردن ارتباط علم و اقتصاد توجه ویژه به دانش‌بنیان‌ها باید پیشانی حرکت علمی دانشگاه در سال جدید باشد. اتفاقات مثبتی در حوزه های فنی و پزشکی در شرکت های دانش‌بنیان رخ داده و حمایت‌هایی- هرچند ناکافی - از جانب دولت صورت گرفته است. وجود بروکراسی خسته‌کننده از عوامل کندی رشد دانش‌بنیان‌ها در سال‌های اخیر بوده که باید فکری به حال آنها کرد.
دانشگاه و لزوم پویایی فرهنگی:
ممکن است در سالی که پیش رو داریم حضور فیزیکی دانشجویان در دانشگاه‌ها کم‌رنگ‌تر باشد اما برنامه‌ریزی دقیق برای استفاده از فضای مجازی می تواند این تهدید را تبدیل به یک فرصت بزرگ کند. در دسترس بودن فضای مجازی برای دانشگاهیان می‌تواند این امکان را ایجاد کند که فعالیت های فرهنگی، مخاطبان بیشتری را شامل شود.
دانشگاه و نشاط سیاسی:
سالی که در پیش داریم سال منتهی به یک انتخابات سرنوشت‌ساز است. دانشگاه به عنوان قلب تپنده تفکر و چشم نگران جامعه باید بتواند در این فضا بیش از پیش نقش‌آفرینی کند و ضمن امید‌بخشی واقعی به جامعه، برای اصلاح امور فضایی بسازد که با تضارب آرا امکان انتخاب بهتر برای مردم فراهم شود.
تشکل‌های دانشجویی با علایق و سلایق گوناگون در این ماجرا نقش کلیدی دارند. آنها می‌توانند ضامن فرمایش رهبری باشند که در دوره موسوم به سازندگی فرمودند خدا لعنت کند دستهایی را که نمی‌خواهند دانشگاه ما سیاسی باشد. تشکل‌ها باید بتوانند با هوشمندی کاری کنند که دانشگاه سیاسی به معنای پرسش‌گر و نقاد و نقش‌آفرین باشد؛ نه سیاست‌زده و ملعبه‌ی دست فرصت‌طلبان سیاسی چپ و راست. عدالت‌خواه باشد اما نه آنارشیست، آزادی‌خواه باشد و نه ضد استقلال.
دانشگاه و بهبود فضای دینی کشور:
الگوی ماه محرم در سال کرونایی 99 و فعالیت هوشمندانه هیئت‌های دانشجویی -که انسدادشکن بود و بر دوگانه جعلی دین- سلامت که عده‌ای به دنبال القای آن بودند خط بطلان کشید - می‌تواند الگوی موثر کنش‌گری دینی در فضای دانشگاه در سال تحصیلی جدید باشد. تمرکز بر فضای مجازی باید با یک برنامه‌ریزی همه جانبه و هوشمند کمک‌رسان، راهبرد مانایی دینی دانشگاه باشد.
دانشگاه و عدالت اجتماعی:
با توجه به شرایط اقتصادی کشور، بر مسئولان دانشگاه‌ها در وزارت‌خانه‌های علوم و بهداشت و دانشگاه آزاد اسلامی فرض است که تا جایی که می‌توانند هوای اقشار کم در آمد تر را داشته باشند. کاهش شهریه‌ها در مناطق کمتر برخوردار یکی از این روش‌هاست. سال تحصیلی جدید نباید به گونه‌ای آغاز شود که شرایط برای تحصیل سخت‌تر شود.
غیر از کار نظری در حوزه عدالت، دانشگاه باید با هر نگاه و با هر سلیقه‌ای بتواند عدالت را که گفتمانی در حال بازسازی و باز تولید است از دو شر محافظه‌کاری و رادیکالیسم حفظ کنند و آن را به گفتمان قالب فضای دانشگاهی بدل کنند.
دانشگاه و مساوات:
مساوات نه به معنای مواجهه خیریه‌ای با اقتصاد و نه به عنوان جایگزین عدالت‌خواهی، یک دستور دینی حیات‌بخش است. دانشگاه می‌تواند در این مسیر هم خود عامل به مواسات باشد و هم زمینه‌ساز و گفتمان آفرین.
اینها فقط نکاتی در خصوص شمایل مطلوب دانشگاه ایرانی و انقلابی در سال پیش رو بود و برای باز کردن باب بحث و نظر در خصوص دانشگاه مطلوب؛ مسیری که ان‌شاءالله جامعه‌ی دانشجویی و استادی کشور در این سال تحصیلی نو با شدت بیشینه خواهند پیمود.
|