دکتر سیدعباس صالحی در همایش ملی «بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی» که روز ۲۴ بهمن در سالن غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، با بیان این که بیانیه گام دوم انقلاب نقطه عطف انقلاب اسلامی محسوب می شود، اظهار داشت: کارهای زیادی در ادامه این بیانیه می توان ذیل فصولی انجام داد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: رهبر معظم انقلاب اسلامی یک دوره بندی را برای انقلاب اسلامی ارائه کردند که هم به گذشته و هم به آینده نگاه دارد؛ سه دوره تاریخی برای انقلاب اسلامی و آینده کشور برمی شمرند که مرحله اول آن انقلاب اسلامی، مرحله دوم جمهوری اسلامی و مرحله سوم به سمت تمدن اسلامی است.
وی یادآور شد: در مرحله اول این نکته شاید از بیانیه قابل توجه است که چه تصویری از انقلاب اسلامی داریم که این تصویر انتظارات ما را از مراحل بعد هم معنا دار می کند؛ انقلاب های متعددی در صده های مختلف شاهد بودیم اما تفسیری که در این بیانیه از انقلاب اسلامی ایران صورت گرفته سه مشخصه خاص دارد.
صالحی با تأکید بر این که مشخصه اول این انقلاب اعلام آغاز یک عصر جدید است، گفت: این که از انقلاب اسلامی این تفسیر را داشته باشیم انتظارات و برداشت های ما تغییر می کند، بنابراین این انقلاب یک انقلاب درون گرا و جغرافیایی نبود بلکه آغاز اعلام عصر جدید بود و مشخصه دوم ترکیب دین و دنیا بود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: انقلاب اسلامی به دنبال ترکیب دین و دنیا است همچنانکه انقلاب هایی که یکی از این دو بال را مورد همت داشتند به توفیق چندانی نرسیدند و مشخصه سوم آن شعارهای ابدی و نه کوتاه مدت بود که از جمله آن ها آزادی، اخلاق، معنویت، عدالت، استقلال و عقلانیت است.
صالحی ادامه داد: نکته دومی که رهبر معظم انقلاب به آن توجه می کنند پروسه ورود ما از انقلاب به جمهوریت بود، در این جا چند مشخصه وجود دارد که از جمله آنها ترکیب جمهوریت و اسلامیت بود یعنی این که انقلاب اسلامی در این ترکیب در ساختار فعلی قرار گرفت و رهبر معظم انقلاب نیز شیفته توجه همگان به این ترکیب هستند.
وی با بیان این که راهبرد دوم انقلاب اسلامی برای رسیدن به جمهوری اسلامی، ترکیب جوشش انقلابی و نظم سیاسی بود، گفت: در انقلاب های شکل گرفته در کشورهای عربی در همین اواخر یکی از این دو بال وجود نداشت ولی مسیر انقلاب اسلامی مسیری بود که ترکیب جوشش انقلابی و نظم سیاسی را با هم پیش برد و به مرحله دوم یعنی جمهوری اسلامی رساند.
صالحی افزود: راهبرد سومی که انقلاب اسلامی طی کرد و به جمهوری اسلامی رسید، ترکیب قدرت با رحمت و مهر بود؛ ما انقلاب هایی داشته ایم که سریع به جبر اقتدارگرایانه انقلابی رسیده اند و انقلاب هایی که به اقتدار رسیدند و دچار یک نوع هرج و مرج شدند ولی ترکیب این دو با هم که قدرت و اقتدار با مهر و رحمت با هم بتواند حرکت کند در انقلاب اسلامی و در بیانیه گام دوم دیده می شود.
وی در ادامه عنوان کرد: رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم اشاره های مختلفی دارند که انقلاب اسلامی کمترین خون ریزی را در مسیر رسیدن به جمهوریت داشته است که این هم نکته مهمی در مرحله اول یعنی انقلاب اسلامی محسوب می شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به این که در مقطع جمهوری اسلامی نیز چندین نکته حائز اهمیت است، گفت: یک سؤال اساسی این است که جمهوری اسلامی آیا تغییر هویت انقلاب اسلامی بود یا ادامه مسیر انقلاب اسلامی؟ رهبری معتقدند که جمهوری اسلامی در حقیقت ادامه انقلاب اسلامی و تطور و تکامل آن است و هرگز جوهره انقلابی خود را از دست نداده است.
وی بیان داشت: در بیانیه سه نکته به وضوح در این باره دیده می شود؛ نکته اول این است که در این دوره چهل ساله جمهوری اسلامی دستاوردهای وسیع، گسترده و متنوعی در ابعاد مختلف داشته است که از جمله آن ها باور ما می توانیم، فهم و درک سیاسی است.
صالحی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: نکته دوم در توصیف مرحله دوم یعنی جمهوری اسلامی، نقدهایی است که به این چهل ساله وارد است و رهبر معظم انقلاب نیز به این مسأله پرداخته اند به عنوان مثال در حوزه پیشرفت علمی علاوه بر این که تعبیرات محکمی برای تبیین پیشرفت دارند به بیان توصیه های مهمی پرداخته و می فرمایند هنوز راه طولانی داریم و آغاز راه هستیم و در مورد عدالت و فساد در بین کارگزاران هم نقدهای جدی دارند.
وی با بیان این که گزاره سوم اعتبار سنجی این موارد است، گفت: ایشان در یک ترازوی دارای دو کفه، جمهوری اسلامی را مورد ارزیابی قرار داده اند، ایشان معتقدند که ایجابیات و مثبتات خیلی بیشتر از نقدها و نقص ها است هرچند نقدها و نقص ها را رد نمی کنیم و ادبیات ایشان در بیانیه این است که رویش های انقلاب بیش از ریزش های آن بوده است و دست و دل های امین و خدمتگزار به مراتب بیشتر از مفسدان و خائنان است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: ایشان تصویر و تحلیل شان نسبت به این دوره جمهوری اسلامی، دوره ای است که بخش پر لیوان بیش از بخش خالی آن است که ما باید بخش پر آن را بیشتر بشناسیم و معرفی کنیم.
وی یادآور شد: دوره سومی که ایشان با آن فلسفه بیانیه را تدوین کردند، مسیری به سوی تمدن اسلامی با آن تصویر از دوره اول و دوم است؛ طبعا اولین مسأله ای که در این جا مطرح است نوع نگاه ایشان به موضوع تمدن و مدنیت است چون تمدن های مختلف در طول تاریخ جلوه های گوناگونی دارد ولی ایشان تمدن و مدنیت اسلامی را با تفسیر درستی تصویر و آن را پیشرفت همه جانبه تعریف می کنند.
صالحی با تأکید بر این که پیشرفت همه جانبه دارای سه ساحت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی اجتماعی است، یادآور شد: در ساحت اقتصادی دو محور مطرح می کنند که یکی از آن ها اقتصاد قوی و مستقل و محور دوم عدالت محوری و مبارزه با فساد است و ساحت های سیاسی و فرهنگی خود دارای محورهایی است و تمدن اسلامی بدون این سه ساحت میسر نمی شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نزدیک شدن به این مسیر با توجه به گزاره هایی ممکن است، اول این که آیا اصلا ما ظرفیت تمدن سازی داریم یا خیر این یک ادعای گزاف است؟ آیا ظرفیت ورود به این مرحله سوم را داریم یا خیر؟ ایشان به سه ظرفیت اشاره می کنند که این سه، ظرفیت انسانی، ظرفیت مادی و ظرفیت جهانی است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: ما در این مرحله با تهدیدهایی نیز مواجه بوده ایم که به تعبیر رهبر معظم انقلاب این تهدیدها یکی تحریم های اقتصادی، دیگر تهدیدات جنگ رسانه ای و سبک زندگی است و ایشان تأکید دارند که ما می توانیم از پس این سه تهدید برآییم.
وی با بیان این که تمدن سازی نیازمند موتورهای پیشران است، افزود: ایشان در چهار ساحت به این مسأله پرداخته اند که ساحت اول، ساحت روانشناختی، ساحت دوم ساحت معرفت شناختی، ساحت سوم ساحت فناوری و مهارت و ساحت چهارم منابع انسانی است.
صالحی افزود: در سطح روانشناختی موتور پیشران ما امید است که به تعبیری رهبر معظم انقلاب کلید همه قفل ها است و اگر می خواهیم اتفاقاتی بیافتد هر قدر بر نا امیدی بیافزاییم این مسیر دست نیافتنی تر یا دیرتر دست یافتنی می شود.
وی در ادامه عنوان کرد: اگر می خواهیم تمدن سازی شکل پیدا کند باید حوزه معرفت تغییرات قابل توجهی پیدا کند و در حوزه فناوری تمدن سازی، تبدیل نرم افزار ظرفیت به قدرت است یعنی این که چطور می توانیم ظرفیت هایی که در جای جای بیانیه ذکر کرده اند را به قدرت تبدیل کنیم که از جمله آن ها توجه به تجربه های غنی موجود است.
وی با اشاره به این که موتور پیشران منابع انسانی از نگاه رهبری به جوانان سوق داده می شود، تصریح کرد: نه فقط در حوزه کارگزاری و مدیران بلکه به فرموده رهبر معظم انقلاب، در حوزه دانشوران و فعالان نیز باید جوان گرایی جدی گرفته شود.